IAGenWeb - Marion County |
    |
In het vijfde deel volgen we de familie Jacob Jans Slot en Wopke Hoekes de Haan.
Jacob Jans Slot werd geboren op 11 november 1800 te Akkerwoude. Hij was een zoon van Jan Pieters Slot en Beitske Hendriks van der Werff. Jacob Jans Slot trouwde in de gemeente Dantumadeel op 28 februari 1829 met Maaike Tymens Kooistra. Maaike was een dochter van Tymen Symens Kooistra en Lijsbert Symens en was geboren in Dantumawoude op 18 november 1795. Het gezin wordt gezegend met 5 kinderen waarvan er 2 kinderen op jonge leeftijd overlijden. Jan Slot wordt geboren op 26 december 1825 te Driesum. Jacob Jans Slot erkend bij het huwelijk in 1829 met Maaike Tymens Kooistra dat hij de wettelijke vader is van Jan. Lijsbert Slot wordt geboren op 10 januari 1829 te Driesum en overlijdt op 03 juni 1830 eveneens te Driesum. Hendrik Slot wordt geboren op 08 juli 1831 te Driesum. Lijsbert Slot wordt geboren op 06 oktober 1834 te Driesum en overlijdt op 16 december 1838 eveneens te Driesum. Beitske Slot wordt geboren op 09 augustus 1838 te Driesum.
Ook dit gezin vertrekt uit Driesum van de gemeente Dantumadeel naar Amerika. Vader Jacob en moeder Maaike met de 3 kinderen Jan, Hendrik en Beitske. Onder leiding van Ds. H. P. Scholte gaan ook zij aan boord van de Pieter Floris in 1847 en zetten koers naar de Verenigde Staten van Amerika. Onder hen waren vele Afgescheidenen, zij hadden zich in 1834 los gemaakt van de Nederlands Hervormde Kerk. Ze werden door de overheid veel tegengewerkt en hun kerk (later de Gereformeerden) werd niet van rijkswege erkend.
Men hield vaak samenkomsten in particuliere woningen totdat dit door de overheid werd verboden op grond van artikel 94 van het toen nog geldende Wetboek van Strafrecht. De overheid was bang dat dergelijke samenkomsten de openbare orde zou verstoren en daarom werden er geregeld forse geldboetes opgelegd wanneer er meer dan 20 personen waren samen gekomen. Door de Afscheiding werden velen vervolgd door de eigen Nederlands Hervormde kerk, en werden zelfs saboteurs genoemd. Op de vlucht voor geldboetes en gevangenisstraf vluchtten vele Friezen naar het grote en vrije land van dromen en wensen. Ze stichtten samen met vele andere Friezen het plaatsje Pella. gelegen tussen de Des Moines en Skunk rivier. Pella betekende plaats voor de vluchtelingen en bij de ingang van het nieuwe dorpje werd een gedenkteken geplaatst met de woorden: In Deo Spes Nostra et Refugium. Dit betekende dat de inwoners hun hoop en toevlucht zochten bij God. Maaike Tymens Kooistra en Jacob Jans Slot worden beide begraven op hun eigen stukje grond op de Oakwood begraafplaats in Pella, Marion Co, Iowa, exacte datums zijn mij onbekend.
Jacob Jans Slot overleed tijdens de reis (1847) in St. Louis in de staat Missouri, 450 kilometer verwijderd van Pella. Volgens Amerikaanse bronnen is Jacob Jans Slot in Pella begraven, waarschijnlijk hebben de familie zijn stoffelijk overschot het laatste deel van de tocht met hun mee genomen. Over de 3 kinderen is het volgende bekend.
Jan later John genoemd was boer en handelde in aandelen. Hij bezat een boerderij, veel land, enkele gebouwen en grote hectares woud. Hij was een eerlijke en energieke eersteklas agrariër. Hij trouwde op 21 juli 1857 met Marica (Maggie) Mil(l)ner. Marica Millner werd geboren in november 1832 en was ook afkomstig uit Friesland. Het gezin kreeg 10 kinderen waarvan er 6 op jonge leeftijd stierven. De andere 4 noemden ze Jacob (1859-1913), Maggie (Maaike) (december 1861-?), Jane en Peter (Pieter) (maart 1869). Ze werden lid van de Gereformeerde Kerk in Pella. John overleed op 79 jarige leeftijd op 1 november 1904 en zijn vrouw Marica overleed op 28 april 1922 te Pella. Ze worden evenals hun ouders begraven op de begraafplaats Oakwood, Marion Co, Iowa.
Hendrik later Henry genoemd trouwt op 15 april 1870 Marion Co, Iowa met de twintig jaar jongere Henderika Koopman . Ze is geboren in maart 1851 in Nederland. Het gezin krijgt 6 kinderen te weten 2 zonen en 4 dochters. Namen die bekend bij ons zijn: de zonen Henry en Jacob, en de dochters Elizabeth G, en van 3 dochters hebben we alleen de initialen te weten D.M., M, en A. Henry overlijdt in 1901 en zijn vrouw Henderika in 1913 en worden beide begraven op de Oakland begraafplaats te Pella.
Beitske Slot is waarschijnlijk nooit getrouwd en overleed in 1887 en werd evenals de rest van de familie begraven op de Oakwood begraafplaats te Pella, Marion Co, Iowa.
Wopke Hoekes de Haan wordt geboren op 26 januari 1816 te Bergum in de gemeente Tietjerksteradeel (maire Bergum) als zoon van Hoeke Lammerts de Haan en Baukje Wopkes de Vries. Hij trouwt in de gemeente Tietjerksteradeel op 18 augustus 1838 met Jetske Ymes Hiemstra. Jetske Ymes Hiemstra was een dochter van Yme Jelles Hiemstra en Dieuwke Pyters Kiestra. Op 11 februari 1816 zag Jetske Ymes Hiemstra het levenslicht in Kubaard in de gemeente Hennaarderadeel (maire Wommels). Het gezin kreeg vervolgens 3 dochters. Dieuwke de Haan wordt geboren op 09 juli 1839 in Deinum (Menaldumadeel). Baukjen de Haan wordt geboren op 02 oktober 1841 in Drogeham (Achtkarspelen). Ymkje de Haan wordt geboren op 16 november 1844 in Driesum (Dantumadeel).
Wopke was timmerman van beroep volgens de passagierslijst van het schip de Pieter Floris waarop dit gezin in 1847 Friesland vaarwel zegt. Verbetering van de maatschappelijke positie, godsdienstige redenen, wangedrag of om zich misschien van een schuldeiser te ontdoen we weten het niet maar Wopke en zijn vrouw Jetske wagen de gok en reizen mee in het gezelschap van Ds. H. P. Scholte. Hartverscheurend moet het afscheid veelal zijn geweest in Rotterdam en Amsterdam getuige de vele verhalen. Velen zouden nooit meer terug komen en lieten ouders, broers en zusters voor altijd achter. Sommige moeders hadden hun zonen zo vastgeklampt dat ze moesten worden losgetrokken om hun reis te vervolgen. Gebroken harten bleven achter en gebroken harten gingen verder naar het land waar zoveel over was geschreven. De hoop op een nieuwe toekomst karakteriseerde de geest van de vele pelgrims die later Pella zouden stichten. Aan boord werden dagelijks samenkomsten gehouden die voornamelijk bestond uit het zingen van bekende psalmen.
De schepen waren veelal smerig maar de Frieze emigranten stonden bekend dat ze lang voordat ze de kust van Baltimore, Maryland, hadden bereikt de vertrekken waarin ze verbleven opgeruimd en schoon hadden gemaakt. Bij de gezondheidsdienst in Baltimore waren ze er zo van onder de indruk dat ze bijna zomaar door mochten lopen zonder de gebruikelijke inspecties. De kapiteins van verschillende schepen verkondigden dat ze zelden zulke correcte en netjes gedragende mensen de Atlantische oceaan hadden overgebracht dan de Friezen. Aan boord sliepen de vrouwen en kinderen gescheiden van de mannelijke passagiers, hoewel de gezinnen ervoor mochten kiezen bij elkaar te blijven. Hoewel er op elke stoomboot een bekwaam arts aanwezig was kon men niet voorkomen dat er volwassenen en kinderen stierven. Ook Jetske Ymes Hiemstra overleed tijdens de zeereis in 1847 en Wopke Hoekes de Haan en de 3 kinderen stonden er alleen voor. Ds. H. P. Scholte schreef dat de overledenen als Christenen stierven wetende dat de dood hun overwinning was.
Op 03 juli 1857 hertrouwt Wopke Hoekes de Haan met Antje van der Meer in Pella, Marion Co, Iowa. Antje van der Meer was eerder gehuwd met Dhr. van Tol. Hij was ook van Nederlandse afkomst. Uit dat huwelijk werden 2 dochters geboren namelijk Aaltje van Tol later Adeline en Antje van Tol later Anna genoemd. Samen krijgen Wopke Hoekes de Haan en Antje van der Meer nog eens 4 kinderen. Isaac de Haan geboren ± 1858 te Pella. Mary de Haan geboren ± 1861 te Pella. John de Haan geboren ± 1863 te Pella. Henry de Haan geboren ± 1867 te Sioux City.
Door de komst van de Spoorwegen in Pella in 1866 waren de prijzen van (bouw) grond in de nabije omgeving tot het tienvoudige gestegen zodat er onderzoek werd verricht om een eventuele tweede kolonie te stichten. Diverse comite´s werden opgericht en er werden plannen gemaakt voor een eventuele permanente verhuizing naar een andere staat. Texas, Nebraska, Kansas en Oregon werden bezocht maar allen kwamen berooid en met dezelfde conclusie terug. Iowa is en blijft de beste staat om in te wonen en te werken. Totdat er in juni 1869 een kleine groep personen op onderzoek uitgaat om in het Noord-Westen van Iowa een tweede kolonie te stichten. Ze laten hun oog vallen op Sioux County, nabij de Sioux rivier, waar een klein aantal pioniers zich reeds had gevestigd. Een schitterende prairie met een overdaad aan natuurschoon. Ze waren unaniem en zo onder de indruk dat er niet aan werd getwijfeld om zich daar met hun gezinnen te vestigen. In Sioux City worden alle vereiste papieren in orde gebracht zodat alles legaal wordt vastgelegd. Begin september 1869 vertrekt een groep van 75 personen met 18 huifkarren nogmaals af naar Sioux County. Men verblijft er ruim 3 weken om te zien of dit gebied daadwerkelijk dé plaats is om met hun gezinnen naar toe te trekken. Na afloop is men het er unaniem over eens dat dit gebied het nieuwe ?Holland? moet worden.
In april en mei 1870 vertrekken ruim 64 huishoudingen uit Pella, Marion Co, waaronder Wopke Hoekes de Haan en zijn gezin onder leiding van de friese onderwijzer Jelle Jans Pelmulder naar Sioux County om daar de tweede kolonie te stichten. Jelle Jans Pelmulder en zijn vrouw Trijntje Klazes Heeringa en 4 kinderen waren in 1855 geëmigreerd naar Amerika. Het schip waarmee zij de oversteek maakten heette de ´´South Carolina``.
Na de eerste ontberingen die bij het stichten van een nieuwe kolonie nou eenmaal horen, groeit de dochterkolonie van Pella uit tot één van de welvarendste gebieden in de Verenigde Staten van Amerika. Sprinkhanenplagen, prairiebranden, vee-sterfte en een overvloed aan regens en stormen in de eerste jaren werden dapper doorstaan. De eerste kerk die men er stichtte was van de Gereformeerde Gemeente.
Grote blijdschap was er bij het gezin van Wopke in 1849 toen hij zijn vader Hoeke Lammerts de Haan en zijn moeder Baukje Wopkes de Vries weer in de armen kon sluiten. Zij waren in mei 1849 naar Hamburg vertrokken om daar onder leiding van de welgestelde Friese familie van Worp van Peyma aan boord te gaan voor de bootreis naar New-York.
Dochter Hinke Hoekes de Haan, die inmiddels getrouwd was met Anne Geerts van der Meulen, en hun twee kinderen Geert en Hoeke reisden ook mee. Ook dochter Maaike Hoekes de Haan, die inmiddels getrouwd was met Wytse Wygers van der Kolk, en hun kinderen Wyger, Sipke, Baukje en Hoeke waren van de partij Ook de ongetrouwde zoon Hendrik Hoekes de Haan reisde mee.
In de volkstelling van 1870 worden Wopke en Antje beiden genoemd, maar in de volkstelling van 1880 ontbreken Antje en dochter Mary zodat mag worden aangenomen dat beiden zijn overleden tussen 1870 en 1880. Wanneer Wopke Hoekes de Haan is overleden en waar is niet bekend. Op de begraafplaats Orange City, Sioux County, Iowa is wel een W. de Haan begraven maar we weten niet met zekerheid vast te stellen of het hier om Wopke Hoekes de Haan gaat. Isaac de Haan overleed in 1941 en wordt begraven op de Oakland begraafplaats, Pella, Marion Co, Iowa. Ook Henry de Haan overleed in 1941, verdere informatie is er tot op het heden over hem niet gevonden. Henry de Haan wordt begraven op de Memory Gardens begraafplaats in Sioux County te Iowa.
Over zoon John de Haan weten we dat hij is begraven op de begraafplaats in Orange City, Sioux County, Iowa maar dat de overlijdensdatum van hem tot dusver onbekend is. Ook over de 3 kinderen, Dieuwke, Baukje en Ymkje uit het eerste huwelijk van Wopke is tot op het heden geen informatie gevonden. Het is waarschijnlijk dat hun namen in Amerika zo zijn verandert dat verder onderzoek helaas geen verdere informatie heeft opgeleverd. Ook de achternamen op de passagierslijsten klopten vaak lang niet met de namen die later werden gebruikt bij de verschillende volkstellingen in Amerika.
Heeft u naar aanleiding van dit verhaal aanvullingen of verbeteringen dan hoor ik dat graag.
Kor Postma
van Aernsmastraat 14
9104 HG Damwoude
Tel: 0511-422640