IAGenWeb - Marion County |
    |
In het elfde deel volgen we de familie Ritske Aukes Sipma en Sipke Aukes Sipma.
Ritske Aukes Sipma werd geboren op 01 augustus 1808 te Bornwird als zoon van Auke Sipkes Sipma en Yttje Ritskes Reitsma. Hij trouwde in de gemeente West-Dongeradeel op 05 mei 1838 met Antje Sjoerds de Vries. Antje Sjoerds de Vries was geboren op 10 juni 1810 te Sijbrandahuis (zen) en was een dochter van Sjoerd Durks (Dirks) de Vries en Fokeltje Sjierks (Sierks) Baarsma.
Het gezin Sipma wordt gezegend met 8 kinderen allen geboren te Bornwird. Als eerste noemen we Sjoerd Ritskes Sipma geboren op 13 april 1838. Hij wordt geboren voor het huwelijk tussen Ritske en Antje in mei 1838 maar wordt bij hun huwelijk als wettelijk kind erkend. Daarna volgen Ytje Ritskes Sipma geboren op 13 juli 1839, Fokeltje Ritskes Sipma geboren op 17 oktober 1840. Op 27 juni 1841 overlijdt op de leeftijd van 3 jaar en twee maanden de oudste zoon Sjoerd Ritskes Sipma te Bornwird. Verdriet wordt overschaduwd door geluk want op 06 augustus 1842 wordt er wederom een zoontje geboren die de naam Sjoerd Richard zal dragen. Daarna worden in Bornwird nog geboren Auke Ritskes Sipma op 24 november 1843, Hiltje Ritskes Sipma geboren op 12 april 1846, Sipke Ritskes Sipma geboren op 16 augustus 1849 en Ritske Ritskes Sipma geboren op 18 februari 1853.
Ritske Aukes Sipma was gardenier en boerenknecht van beroep. Wat de oorzaak is geweest weten we niet zeker maar ook het gezin Ritske Aukes Sipma verlaat Friesland. Het vertrek in 1847 van broer Sjoerd Aukes Sipma en zuster Hiltje Aukes Sipma kan hier wel degelijk een grote rol bij hebben gespeeld. De vele brieven die over en weer werden geschreven zullen hier ongetwijfeld toe bij hebben gedragen. In de vele passagierslijsten is helaas de exacte vertrekdatum niet gevonden wanneer het gezin Ritske Aukes Sipma met vrouw en 7 kinderen uit Friesland zijn vertrokken. Aangenomen mag worden dat het jaar van vertrek tussen 1853 en 1855 ligt. Ook zij gaan net als de eerder genoemde familieleden naar het plaatsje Pella, Marion County, in de staat Iowa.
In Pella wordt het gezin nog eens gezegend met de geboorte van een dochter. Zij wordt geboren op 23 januari 1856 en krijgt de naam Aukje.
En hoe gaat het verder met dit jonge gezin. We weten dat ze niet blijven vertoeven in Pella, Marion County, maar dat ook zij vertrekken richting Orange City, Sioux County alwaar een twee nederzetting was gesticht. Hier was ook Ritske Aukes Sipma zijn broer Sjoerd Aukes Sipma met zijn gezin naar toe vertrokken. Op 17 augustus 1882 overlijdt Antje Sjoerds de Vries in Orange City, Sioux County, Iowa en op 20 februari 1897 overlijdt Ritske Aukes Sipma eveneens te Orange City, Sioux County, in Iowa. Ze worden beiden begraven op de West Lawn Cemetery in Orange City, Sioux County, Iowa.
En hoe gaat het verder met de overgebleven 8 kinderen?
We beginnen met dochter Ytje Ritskes Sipma. Ytje wordt later in Amerika Isabelle genoemd en trouwt op 16 januri 1862 te Knoxville, Marion County, Iowa met Samuel Cope McAdow (McAdoo). Samuel Cope McAdow was geboren op 16 oktober 1821 in Jackson, Madison County, in de staat Tennessee en was een zoon van Stewart Finley McAdow en Harriet Mater. Hij was eerder gehuwd met Mary Abigail Chew op 19 september 1847 in Rockville, Parke County, Indiana. Mary Chew was geboren op 28 november 1828 in Tennessee en overleed op 27 mei 1857 te Pella, Marion County, Iowa. Zij was een dochter van Andrew Chew en Harriet Cox. Uit het eerste huwelijk vanSamuel Cope McAdow en Mary Chew worden 6 kinderen geboren. Dit waren: Nora, Harriet, Margaret, Laura, Rosella en John. Uit het tweede huwelijk van Samuel Cope McAdow en Isabelle Sipma worden 11 kinderen geboren. Dit zijn in volgorde: Mary Elizabeth, William Calvin, Franklin Pierce, Marie, Samuel F, Seymoure (Morrie), Richard, Lilly May, Clyde Raymond, David Huber en Anna Belle.
Op 9 juni 1889 komen 3 kinderen door verdrinking in de Des Moines rivier om het leven. Dit waren Seymoure (Morrie), Richard en een kind uit het eerste huwelijk van Samuel Cope McAdow.
Samuel Cope McAdow overlijdt op 01 augustus 1906 en zijn tweede vrouw Isabelle Sipma overlijdt op 07 februari 1931 beiden te Runnells, Polk County, Iowa. Ze worden beiden begraven op de Lowman Cemetery, Runnells, Polk County, Iowa.
Daarna volgt dochter Fokeltje Ritskes Sipma. Fokeltje wordt later in Amerika Florence genoemd en trouwt op 26 oktober 1860 te Pella, Marion County, Iowa met Jacob Jan Koolbeck. Jacob Jan Koolbeck is geboren op 12 januari 1836 te Delft (Nederland) en komt met zijn ouders en nog twee kinderen (Aagje en Richard) in 1849 naar Pella. Ze arriveerden met het schip de Franzilea vanuit de haven in Rotterdam naar New York. De religieuze vrijheid was hun grootste reden om te emigreren. Jacob Jan Koolbeck is een zoon van Jan Jacobs Koolbeck en Aagje (Aagie) van der Gaauw. Dit zijn in volgorde: Aagje (Aggie), Richard, John J, Annie, Ilina (Dena), Heltje (Lillian), Jacob Jan en Florence.
Jacob Jan Koolbeck had een goed renderend boerenbedrijf. Op 08 maart 1908 overlijdt Jacob Jan Koolbeck te Hospers, Sioux County, Iowa. Op 16 februari 1919 overlijdt Florence Sipma Koolbeck eveneens te Hospers, Sioux County, Iowa. Ze worden beiden begraven op de Hospers Presbyterian Memorial Cemetery, te Hospers, Sioux County, in de staat Iowa.
Hierna komt Sjoerd Richard Sipma. Sjoerd Richard Sipma trouwt op 21 april 1873 in Orange City, Sioux County, Iowa met Mary (Maria) M. Verheul. Mary (Maria) M. Verheul was geboren op 26 juli 1856 te Pella, Marion County, Iowa en was een dochter van Martin Krijn Verheul en Jane Kloosterman. Martin Krijn Verheul kwam met zijn gezin in 1847 naar Amerika vanuit Cherbourg in Frankrijk op het schip de Philadelphia.
Sjoerd Richard diende in het 33ste Regiment, Volunteer Infantry, Company G, Residence Pella. Voordat Sjoerd Richard de vereiste leeftijd had bereikt diende hij reeds bij het leger. Zijn vader had hiervoor getekend en toestemming verleend. Hij diende 3 jaar tot het einde van de oorlog was bereikt. Volgens de papieren van het leger had Sjoerd Richard blauwe ogen en licht blond haar. Het plichtsbesef aan zijn nieuwe vaderland was groot en iets waar hij trots op was. Hij kwam op verschillende plaatsen in het Zuiden zoals Little Rock en New Orleans. Meestal ging men in die tijd te voet. Tijdens deze periode is hij diverse keren gewond geraakt. Na zijn militaire carrière eiste hij een schadevergoeding van de regering. Zijn geweer is bewaard gebleven in de bibliotheek van Alton waar hij een gerespecteerd lid van was. Van de regering ontving hij na zijn dienstplicht een eigen stukje grond alwaar hij een gezin stichtte. Hier startte Sjoerd Richard Sipma een boerenbedrijf. In 1879 vertrok hij naar Alton, Sioux County, om zich daar verder te ontplooien.
Het gezin laat 8 kinderen na: Richard, Jennie (Jane), Martin, Anna (Annie), Johanna (Hannah), Flora, Sipke (Sip) en Mabel. Mary, Sjoerds echtgenoot, was een uitstekende accordeonist die geregeld van haar liet horen tijdens diverse picknicken en kampvuren.
Sjoerd Richard Sipma kerkte in het begin bij de Reformed Church te Newkirk. Vele jaren later sloot hij zich aan bij de Reformed Church in Alton. Sjoerd Richard Sipma overleed op 28 oktober 1932 in Alton, Sioux County, in Iowa op de hoge leeftijd van 90 jaar. Zijn vrouw Mary (Maria) M. Verheul overleed enige jaren later op 11 mei 1948 in het Grossman Hospital te Orange City, Sioux County, in Iowa. Ze liggen beiden begraven op de Veteran Nassau Township Cemetery in Alton, Sioux County, in de staat Iowa.
Op zijn 90ste verjaardag droeg zijn dochter Jennie het volgende gedicht op aan haar vader. Dit willen we de lezer niet onthouden hoewel ik het in het Engels heb laten staan. De betekenis staat op zich zelf en doet alle eer aan haar geliefde vader.
"To my distinguished father,
Who is a Civil war vet;
He has seen ninety summers
And we´re glad he´s with us yet,
Although he is not as robust
As he once used to be,
He still can step her off,
Like one of Twenty-three.
His children eigth in number,
Five daughters and three sons,
All wish him happy birthday
And many more to come!
And even tho we´re scattered
And thousand miles apart,
This day of days reminds us
That we´re closer to your heart.
And as we journey onward,
Let´s all have this in view;
To follow in Dad´s footsteps
And may we prove as true;
Fot the God of all creation,
Who is always at our side,
May He ever guide and keep us,
And we in His love abide."
De volgende is Auke Ritskes Sipma. Over hem zijn we weinig tot niets te weten gekomen. Alle informatie uit Amerika leidde tot nul. Alleen weten we dat Auke ook wel Ollie werd genoemd. Of hij is gehuwd en wanneer hij is overleden is ons niet bekend.
Na Auke Ritskes Sipma vervolgen we onze reeks kinderen met Hiltje (Lilly) Ritskes Sipma. Hiltje Ritskes Sipma trouwt op 23 maart 1874 in Sioux County in het huis van haar zwager Jacob Koolbeck met Johannes van der Haak (waarschijnlijk is dit in Hospers) Johannes van der Haak was geboren te Oudwoude, in de gemeente Kollumerland, op 18 januari 1839. Johannes van der Haak was een zoon van Temme van der Haak en Johanna Maria Hiekamp (Heikamp). Het gezin Johannes van der Haak wordt gezegend met 7 kinderen. Dit zijn achtereenvolgens: Hiltje, Antje, Elizabeth, Lawrence, Johanna Maria, Ritske (Richard) en Johannes (John).
Johannes van der Haak overlijdt in 1917 en zijn vrouw Hiltje (Lilly) Ritskes Sipma overlijdt in 1931. Ze liggen beiden begraven op de West Lawn Cemetery, Orange City, Sioux County, in de staat Iowa.
In diverse Amerikaanse bronnen wordt gesproken over een unknown child geboren in 1848. Wat hiervan waar is, is tot op het heden niet achterhaald. Ook spreekt men van een kind van Ritske Aukes Sipma en Antje Sjoerds de Vries dat onderweg naar Amerika in 1853 moet zijn overleden. Ook dit verhaal of mythe is niet terug te vinden in de boeken of passagierslijsten.
Hierna volgen twee kinderen waar van we wel de naam enz. weten maar over wat er van hun terecht is gekomen blijft ook voor mij een raadsel. Van zoon Sipke Ritskes Sipma is slechts bekend dat hij overleden is in 1870 in Iowa. Of hij gehuwd was en kinderen had is niet bekend. Van zoon Ritske Ritskes Sipma ook wel Richard genoemd is ook mij verder niks bekend. Hij kan best het bedoelde kind zijn wat tijdens de overtocht is overleden, maar dit kunnen we niet met zekerheid zeggen.
Als laatste in de rij noemden we dochter Aukje Ritskes Sipma, beter bekend onder de naam Ollie. Waarschijnlijk is de eerder genoemde broer Auke, die ook Ollie werd genoemd, op jonge leeftijd overleden zodat dochter Aukje Ritskes Sipma ook deze roep- of bijnaam kreeg. Zij trouwt op 25 februari 1874 te Pella, Marion County, Iowa met Jan Eelkes Sterkenburg. In latere versies komt ook de naam Starkenburg voor. Jan Eelkes Sterkenburg was geboren op 14 januari 1838 te Oudwoude, gemeente Kollumerland, en was een zoon van Eelke Sybes Sterkenburg en Riemke Wessels Rosendal. Jan Eelkes Sterkenburg verliet het Groningse Marum in 1869 als landbouwer op zoek naar geluk of een beter bestaan in Amerika.
Het gezin Sterkenburg wordt gezegend met 11 kinderen, ook noemen diverse bronnen 8 kinderen. De volgende 11 kinderen worden geboren: Ouke, Reimke, Wessel, Richard, Eelke, Sipke, Sjoerd, Annie, Siebe, Jan en Maaike. Uit andere bron die 8 kinderen aangeeft worden de volgende namen genoemd: Richard, Eli Ed, Sipke, Sjoerd Stewart, Wesley, Annie, Minnie en Ather.
Jan Eelkes Sterkenburg overlijdt op 16 april 1928 in Orange City, Sioux County, Iowa. Aukje (Ollie) Ritskes Sipma overlijdt op 09 november 1935 eveneens te Orange City, Sioux County, Iowa. Ze worden beiden begraven op de West Lawn Cemetery in Orange City, Sioux County, in de staat Iowa.
Ook komen we in dit deel even op Sipke Aukes Sipma. Sipke Aukes Sipma was een oudere broer van Hiltje Aukes Sipma uit deel 3, Sjoerd Aukes Sipma uit deel 7 en van Ritske Aukes Sipma uit ditzelfde deel.
Hij werd eveneens geboren te Bornwird en wel op 16 augustus 1798. Hij was de oudste zoon van Auke Sipkes Sipma en Yttje Ritskes Reitsma. Naast de vier kinderen die emigreerden naar de Verenigde Staten van Amerika hadden Auke Sipkes Sipma en Yttje Ritskes Reitsma nog drie dochters die Friesland trouw bleven. Dit waren de dochters Grietje Aukes Sipma, Jeltje Aukes Sipma en IJtje Aukes Sipma.
Mede door de vele brieven die over en weer zijn geschreven moet hij op latere leeftijd hebben besloten om ook naar zijn familie in Amerika te vertrekken. De positieve berichten uit de States hebben de "oude" man zeker doen zwichten. Familiehereniging was ook voor velen een reden om te emigreren. Mede doordat ook zijn ouders reeds waren overleden en hij alleen maar rekening hoefde te houden met zichzelf, was het voor hem niet zo moeilijk om de keuze ook naar Amerika te vertrekken te maken. Op 70 jarige leeftijd vertrekt Sipke Aukes Sipma in 1867 naar Amerika. Hij was ongehuwd. Het belooft geen voorspoedige reis voor hem te worden. De naam van het schip, waarmee Sipke Aukes Sipma de overtocht maakte, is tot op het heden niet achterhaald. Volgens het boek Landverhuizers overlijdt Sipke Aukes Sipma tijdens de overtocht. Waaraan hij is overleden is ons niet bekend. Tuberculose of te weinig weerstand is waarschijnlijk de oorzaak geweest. Hij zal Pella, zijn toekomstige woonplaats in Iowa en zijn familie in Amerika niet zien en zal naar alle waarschijnlijk in zee zijn begraven. Dit is alles wat er over Sipke Aukes Sipma bekend is.
Vermeldingswaardig zijn de volgende beide berichten:
Jennie Sipma dochter van Sjoerd Richard Sipma en Mary M. Verheul wordt geboren op 13 mei 1876 in Alton, Sioux County, in Iowa. Jennie Sipma overlijdt op 08 july 1979 in Orange City, Sioux County, in Iowa. Jennie Sipma was op 12 november 1895 in het huwelijk getreden met John William Stronks. John William Stronks was geboren op 10 januari 1857 in de staat Minnesota en overleed op 25 mei 1941 in Alton, Sioux County, Iowa. Jennie Sipma bereikte hiermee de uitzonderlijke hoge leeftijd van 103 jaar en 55 dagen. Ze worden beide begraven op de Nassau Township Cemetery, in Alton, Sioux County, in de staat Iowa. Hiermee is Jennie Sipma ook de oudste persoon uit de serie Groeten uit Amerika geworden.
Ook is het nog interessant te weten dat Auke Aukes Viersen, zoon van Auke Heerkes Viersen en Hendrika Flootman Roelofsz (deel 3) trouwt met Mary Elizabeth McAdow, dochter van Samuel Cope McAdow en Isabelle (Ytje) Sipma op 21 februari 1889 Lake Prairie Twp., Marion County, in de staat Colorado. Het Friese bloed kruipt zelfs in Amerika weer naar elkaar toe.
Heeft u naar aanleiding van dit verhaal aanvullingen of verbeteringen dan hoor ik dat graag.
Kor Postma
van Aernsmastraat 14
9104 HG Damwoude
Tel: 0511-422640
Mede dank zij de medewerking van onderstaande personen is dit artikel tot stand gekomen.